Bạn có bao giờ tưởng tượng mình có thể xuất hiện trong một bộ phim nổi tiếng, nói chuyện với một người nổi tiếng, hoặc biến thành một nghệ sĩ yêu thích của bạn? Nếu có, thì bạn có thể quan tâm đến Deepfake – một công nghệ tạo video giả mạo bằng trí tuệ nhân tạo (AI).
Deepfake cho phép bạn thay đổi khuôn mặt, giọng nói hoặc hành động của một người bằng của người khác, tạo ra những video trông giống như thật. Tuy nhiên, Deepfake cũng có thể gây ra nhiều vấn đề và rủi ro nếu bị lạm dụng hoặc sử dụng không đúng mục đích. Vậy Deepfake là gì, cách sử dụng nó như thế nào, và làm sao để phòng chống và phát hiện Deepfake? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết này.
Deepfake là gì?
Deepfake là một thuật ngữ dùng để chỉ những video, hình ảnh hoặc âm thanh được tạo ra bằng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) mà trong đó khuôn mặt, giọng nói hoặc hành động của một người được thay thế bằng của người khác. Deepfake có thể được dùng để giải trí, nghệ thuật, giáo dục hoặc chính trị, nhưng cũng có thể được dùng để lừa đảo, xâm phạm quyền riêng tư hoặc gây ảnh hưởng tiêu cực đến xã hội.
Deepfake hoạt động như thế nào?
Để tạo Deepfake, người ta thường sử dụng một kỹ thuật gọi là học chuyển đổi phong cách (style transfer), trong đó một mạng nơ-ron tích chập (CNN) được huấn luyện để học cách sao chép phong cách của một ảnh nguồn (source image) lên một ảnh đích (target image). Ví dụ, nếu ảnh nguồn là khuôn mặt của Obama, và ảnh đích là khuôn mặt của Trump, thì CNN sẽ học cách biến khuôn mặt của Trump thành khuôn mặt của Obama.
Một kỹ thuật khác được dùng để tạo Deepfake là học sinh đôi (GAN), trong đó hai mạng nơ-ron cạnh tranh với nhau: một mạng sinh (generator) cố gắng tạo ra những ảnh giả mạo, và một mạng phân biệt (discriminator) cố gắng phát hiện ra những ảnh giả mạo. Quá trình này giúp cải thiện chất lượng của những ảnh giả mạo và làm cho chúng khó phân biệt với những ảnh thật.
Ứng dụng và vấn đề của Deepfake
Deepfake có thể có nhiều ứng dụng hữu ích, ví dụ như:
- Tạo ra những video giải trí hoặc nghệ thuật, ví dụ như biến diễn viên thành nhân vật hoạt hình, hoặc ghép khuôn mặt của người nổi tiếng vào những cảnh quay điện ảnh.
- Tạo ra những video giáo dục hoặc chính trị, ví dụ như tái hiện lại lịch sử, hoặc cho phép các nhà lãnh đạo nói chuyện bằng nhiều ngôn ngữ khác nhau.
- Tạo ra những video cá nhân hoặc gia đình, ví dụ như biến ảnh cũ thành video sống động, hoặc tạo ra những kỷ niệm với người thân đã qua đời.
Tuy nhiên, Deepfake cũng có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng, ví dụ như:
- Tạo ra những video xâm phạm quyền riêng tư hoặc danh dự, ví dụ như ghép khuôn mặt của người nào đó vào những video khiêu dâm, hoặc tạo ra những video bôi nhọ hoặc vu khống người khác.
